Hoe misleidend een titel kan zijn, bewijzen we met onderstaand artikel over DIOPSIS. En ja, dat is de naam van een tropisch insect, maar tegelijkertijd ook de afkorting voor 'Digital Identification Of Photographically Sampled Insect Species'. Een hele mond vol, maar daarom niet minder baanbrekend. Dankzij DIOPSIS kan er langdurig worden gemonitord hoe het gaat met de insectenstand in ons land en/of ver daarbuiten. De eerste resultaten tonen aan dat het systeem werkt. Met versie 2 van DIOPSIS gaan de onderzoekers weer een stapje verder in het verzamelen van onmisbare informatie. Nu dus ook hier in het grenspark en daar zijn we maar wat blij mee.
Hoewel we op mooie dagen als immer wild om ons heen slagen om opdringerige vliegen en irritant zoemende muggen van het lijf te houden, is het geen geheim dat het niet goed gaat met de insectenwereld. Zo toonde onderzoek net over de grens in Duitsland aan, dat de insectenstand met een schrikbarende 75 procent is afgenomen. Driekwart minder insecten, dat is een wereldwijde ramp in wording. Een optimist zou zeggen dat de plaagdruk van de ongewervelden daarmee aanzienlijk is afgenomen, maar helaas is dat een veel te rooskleurige inschatting van de situatie. Iedereen weet inmiddels dat zonder insecten ook de voortplanting van veel flora in het gedrang komt en daarmee ook een belangrijk deel van onze eigen voedselvoorziening.
Tijd voor actie dus. Dan moet je eerst weten waarover je het hebt, wat de precieze cijfers zijn voor ons land, onze regio. Daarom ontwikkelde een team van gespecialiseerde instituten en bedrijven een geavanceerd, modern systeem om volledig geautomatiseerd insecten te fotograferen, te herkennen en te monitoren. DIOPSIS was geboren. Zo staan er sinds 2019 verspreid over zes provincies in Nederland bijna honderd exemplaren van DIOPSIS informatie te vergaren. Een oceaan aan informatie die ons moet leren hoe de insectenwereld om ons heen is samengesteld en evolueert.
Wat DIOPSIS zo bijzonder maakt, is dat het apparaat volledig autonoom registreert wat er voorbij komt. Een uitgekiend geel scherm en een camera op pootjes zorgen ervoor dat 24 uur per dag elke 10 seconden een foto wordt gemaakt van de op het scherm aanwezige insecten. In een verticale opstelling voor de vliegende insecten en inderdaad, een horizontale opstelling voor insecten, zoals bijvoorbeeld bijen, die liever landen op het scherm. En dat is nog maar het begin. Dankzij verbluffende herkenningssoftware is DIOPSIS in staat om niet alleen 'families', maar zelfs individuele insectensoorten te determineren. Het gaat zelfs zover dat het een inschatting kan maken van het gewicht en daarmee een inschatting van de biomassa van insecten. Door op dezelfde, gestandaardiseerde manier insecten te monitoren door heel Nederland over verschillende jaren, kunnen we steeds beter leren begrijpen welke aspecten invloed hebben op het kleine spul. Denk hierbij aan verschillen in landgebruik, maaibeleid, lokale weersomstandigheden, etc.
Insecten spelen uiteraard ook een grote rol in de biodiversiteitsdoelen van Grenspark Groot Saeftinghe. We zijn dan ook erg benieuwd of de recent geplaatste DIOPSIS-exemplaren op de langere termijn in staat zullen zijn om, hopelijk positieve, resultaten van de vele gedane inspanningen aan te tonen. Aan de techniek zal het in ieder geval niet liggen.
Wil jij de resultaten van de Diopsis van 2019 zien? Kijk dan hier. Voor de resultaten van 2020, kijk je hier.
Meer weten over DIOPSIS, klik hier!
Diopsis is een samenwerking van Naturalis Biodiversity Center, Faunabit, EIS Kenniscentrum Insecten, Radboud Universiteit Nijmegen en Cosmonio/Intel.
Diopsis wordt gefinancierd door de diverse Provincies in Nederland, waaronder Provincie Zeeland.